Skip to main content

Zonnewind, risico's voor menselijke activiteit

Waarom bestuderen we de zonnewind?

Voor sterrenkundigen is de zonnewind belangrijk als studie-onderwerp op zich. Er zijn immers nog veel verschijnselen die we niet -of slechts ten dele -begrijpen.

Zo is ons begrip van de stroming van een verzameling geladen deeltjes in een magneetveld (net als in de zonnewind) nog erg onvolledig. Met een beter begrip van de Zon en de zonnewind hopen we ook inzicht te krijgen in het gedrag van sterren en sterrenwind elders in het heelal.

Voor natuurkundigen is de zonnewind een groot laboratorium voor het onderzoek naar het gedrag van een verzameling geladen deeltjes (een plasma). Bovendien zijn er heel wat verbanden tussen de studie van de zonnewind en aardse toepassingen, zoals bijvoorbeeld gecontroleerde kernfusie.

Hoe beïnvloedt de zonnewind de menselijke activiteiten op Aarde?

Doorheen onze ruimte-omgeving reizen

Vermits de zonnewind de ruimte tussen de planeten vult, is het belangrijk er de belangrijkste eigenschappen van te kennen wanneer we ruimtetuigen doorheen dit milieu willen laten reizen. Tevens is de zonnewind een bepalende factor voor de meer directe omgeving van de Aarde in de ruimte.

Gelukkig heeft onze Aarde een magneetveld dat de geladen deeltjes van de zonnewind grotendeelskan tegenhouden. Toch kunnen sommige deeltjes tot in de atmosfeer doordringen, waar zij bijvoorbeeld aanleiding geven tot het poollicht.

Zonnewindstormen veroorzaken elektriciteitspanne's en satellietstoringen

Het gebeurt ook wel dat er "stormen" voorkomen. In 1989 viel als gevolg van zo'n storm de electriciteit uit in grote delen van Canada en de Verenigde Staten. Variaties in de zonnewind veroorzaken elektrische stromen en corrosie in kilometerslange pijpleidingen in Alaska.

Stormen verstoren radioverbindingen. Er zijn ook gevolgen voor de ruimtevaart. De geladen deeltjes van de zonnewind kan je immers vergelijken met radioactieve straling. Meermaals gebeurt het dat een satelliet uitvalt als gevolg van de intense straling tijdens een storm.

Het ruimteweer kan een gevaarlijke invloed hebben op infrastructuur die van vitaal belang is voor onze economie, zoals satellieten in de ruimte of stroomnetten op de grond. Credit: ESA-P. Carril
Illustratie van de zonnewind die bij de magnetosfeer van de Aarde aankomt.
Artistieke voorstelling van de invloed van de Zon op de Aarde. Credit: NASA